Samenwerken om verduurzamingsambities in een omgeving van schaarse mensen en middelen überhaupt te kunnen realiseren: Oprichting van SEFA (Sustainable Energy Finance Association) met ondersteuning van de EU.
Verduurzaming is hét thema van tegenwoordig met als gevolg dat er letterlijk overal initiatieven worden ontplooid om allerhande doelstellingen hieromtrent te realiseren. Dat brengt echter wel het gevaar met zich mee dat op talloze plaatsen vele wielen opnieuw worden uitgevonden met dito fouten. Dat is zonde. Wat ook jammer is, is dat we daarmee geen schaaleffecten gaan creëren. Dat opschalen is echter enorm belangrijk om in minder tijd dan tot nu toe met elkaar nu echt meer meters te gaan maken. Wij spraken met Michael Pachlatko, medeoprichter van SEFA, ons uit de doeken te doen wat dit Europese initiatief behelst en wat de betekenis is voor mensen in Nederland met verduurzamingsambities.
Michael Pachlatko
Wat was de aanleiding om SEFA op te zetten?
“Zoals je in je inleiding al zei, ontbreekt het niet aan allerhande goede bedoelingen in Europa en dus ook in Nederland om verduurzaming handen en voeten te geven. Verduurzaming is echter behoorlijk complexe materie. Het gaat over techniek, financiering en betaalbaarheid, onderhoud, communicatie en noem maar op. We zien dan dat relatief weinig mensen al die knepen in de vingers hebben. Als we vervolgens -zoals nu gebeurt- die opgaves ook nog eens opknippen in allerhande kleine projecten, is er sprake van ‘the worst of both worlds’ namelijk weinig leereffecten, best practices en dergelijke maar ook het niet benutten van schaaleffecten. Of je nu een klein of een groot project qua volume doet, maakt qua projectmanagement en dergelijke feitelijk nauwelijks iets uit dus denk dan groot! Verder is het ook zo dat een diverse mix van kleine projecten ook voor leveranciers van hardware minder interessant is dan een groot project en dat moet je niet willen in een omgeving waarin al sprake is van een tekort aan vakmensen en spullen. Nog sterker: Als wij die opgave met elkaar niet beter gaan organiseren, gaan wij onze klimaatambities nimmer op tijd bereiken. Dat was dus ook de aanleiding om SEFA op te zetten. We moeten naar ‘best of both worlds’ gaan dus meer volume en snelheid tegen lagere kosten en risico’s.”
“..een diverse mix van kleine projecten ook voor leveranciers van hardware minder interessant is dan een groot project en dat moet je niet willen in een omgeving waarin al sprake is van een tekort aan vakmensen en spullen.”
Kun je iets inzoomen op wat dat voor mij als ‘verduurzamer’ dan betekent? 
“Het betekent bijvoorbeeld dat we met elkaar kleinere projecten veel meer moeten gaan standaardiseren. Mensen hebben de neiging om steeds te kijken naar de verschillen en mijn stelling is dat we moeten kijken naar de overeenkomsten. En dan zal je zien dat veel verduurzamingsprojecten veel meer op elkaar lijken dan we vaak denken. Ik maak wel eens de vergelijking met de automotive industrie. Veel automodellen zien er volstrekt verschillend uit maar worden op dezelfde platforms gebouwd met bijvoorbeeld volledig identieke motoren en andere sleutelonderdelen. Het is dus niet zo dat de eindgebruiker in die situatie maar uit 1 smaak kan kiezen. Waarom bouwen we zo niet bij verduurzamingsopgaven?
Als je standaardiseert kun je bijvoorbeeld ook veel gemakkelijker gaan bundelen: met dezelfde moeite c.q. mankracht veel meer effect. Naar alle waarschijnlijkheid krijg je betere aanbiedingen van de industrie omdat je een aantrekkelijker klant bent. Je ziet nu al dat opdrachtgevers soms moeite hebben opdrachtnemers te vinden dus is het zaak om aantrekkelijke opdrachten te formuleren.”
Dat zijn voordelen in de sfeer van ‘mensen en spullen’, is er ander upside?
“Zeker en dan ga ik weer even terug naar dat projectmanagement. We denken steeds dat verduurzamen vooral over pompen, schroeven, energie e.d. gaat maar het gaat eigenlijk veel meer over ‘organisatie’. Via SEFA bieden we een complete set van tooling aan om je project meteen vanaf de start in goede banen te leiden. Denk daarbij aan heldere processtappen om tot de juiste afwegingen en keuzes te kunnen komen. Daarbij heb je meteen inzicht in de financiële haalbaarheid van die keuzes, de risicoprofielen en noem maar op. Als iedereen op die manier volgens een helder protocol via die tooling van ons een soort röntgenfoto van zijn/haar project maakt, is het vervolgens mogelijk samen die foto’s over elkaar heen te leggen en met elkaar te kijken of we die projecten niet kunnen bundelen. Qua concept is het dus helemaal niet zo ingewikkeld of uniek maar het nieuwe is dat we nu eindelijk doen waar we het met elkaar al zo’n lange tijd over gehad hebben om -wederom- tot meer daadkracht en uitvoering te komen.”
“…het nieuwe is dat we nu eindelijk doen waar we het met elkaar al zo’n lange tijd over gehad hebben om -wederom- tot meer daadkracht en uitvoering te komen.”
Je hebt het over ‘we’ als je over SEFA spreekt, de EU is partner, leg uit..
“Binnen ons competentie- en uitvoeringsconsortium, want zo moet je ons dus zien, werken we in Europa al met heel veel partijen samen. Met de Europese Unie inderdaad via haar ‘Launch’ en ‘Propel’ initiatieven, waar we uiteraard heel erg verheugd over zijn. Dat vormt daarmee immers een stevige endorsement van dit initiatief. Specifiek in Nederland hebben zich ook reeds partijen als TNO aangesloten en daarbij gaan we het niet laten. Als wij opdrachtgevers en initiatiefnemers oproepen om samen te werken, vinden we namelijk dat we dat zelf ook moeten doen dus zou ik andere partijen ook hierbij willen uitnodigen om tot ons consortium toe te treden. SEFA is graag in de lead maar niet als dominante partij maar als initiatiefnemer en enabler. Er geldt het spreekwoord dat je de beer niet moet schieten voordat die geschoten is maar die beer is hier dermate groot dat we geen tijd hoeven te verspillen met die vraag. De opgave is reusachtig, er is meer dan genoeg werk voor iedereen dus laten we niet bakkeleien over wie dan precies wat doet of wat krijgt maar hoe we hier meters met elkaar gaan maken.”
Wat is dan je toekomstvisie en wat is daarbij je globale tijdspad?
“Dat we in alle landen van Europa sterke one-shop-stop consortia hebben waar de opdrachtgever alle informatie en ondersteuning kan krijgen om hun projecten van ambitie en plan naar uitvoering te brengen. We wisselen daarbij templates uit, brengen mensen met soortgelijke opgaven bij elkaar, organiseren studiereizen om bij elkaar achter de schermen te kunnen kijken, etc. We concurreren niet met andere partijen zoals projectontwikkelaars, adviseurs, Facility managers, technologie partijen of financiers maar werken samen waarvoor we over en weer helder hebben wat elkaars belangen zijn. Dat er namelijk universele, algemene belangen zijn en dat die voor iedereen gelijk zijn, is namelijk ook een utopie. Door dat soort mispercepties krijg je allerhande misverstanden en vertragingen. Dat willen we dus graag helpen beëindigen of -beter gezegd- we moeten hier met elkaar snel verder professionaliseren.
“… we moeten hier met elkaar snel verder professionaliseren.”
Over het tijdspad kan ik dit zeggen dat we momenteel druk bezig zijn om die uitvoeringscoalities vorm te geven waarbij we beginnen in Griekenland, Italië, België en Nederland. Die coalitie willen we graag binnen een half jaar vanaf nu vorm hebben gegeven dus ik nodig hierbij dan ook partijen uit die met ons willen verkennen hoe zij daarin een rol kunnen spelen, zich bij ons te melden.”
Strategieworkshop: Acceleratie Uitrol Verduurzamingsprograma’s
Vanuit het EC ‘Propel Project’ nodigt PPS Netwerk Nederland, in samenwerking met TNO, experts vanuit praktijk, beleid en wetenschap u uit bij te dragen aan het strategisch gesprek over het accelereren van de uitrol verduurzamingsprogramma’s. Allereerst hebben wij dat gedaan aan de hand van een korte enquête waarin diverse partijen werden gevraagd hun visie op de bovenstaande vragen met ons te delen. Als vervolg gaan die experts face-to-face met elkaar daarover verder in gesprek in de strategieworkshop: Acceleratie uitrol verduurzamingsprogramma’s. De enquêteresultaten en het strategisch rapport van het “capacity building” programma vormen hiervoor de grondplaat. U bent van harte uitgenodigd hierbij aanwezig te zijn.
Wilt u meer weten over Propel en/of SEFA? Ga dan naar:
- Voor Propel: www.propelh2020.eu
- Voor SEFA: www.sefaeu.org