Bas Ambachtsheer
Wij spraken Bas Ambachtsheer, directeur bij Croon Wolter en Dros, over de grote opgaven die we voor ons hebben liggen o.a. op het gebied van verduurzaming. Centrale vraag aan hem was daarbij hoe hij de rol ziet van de installateur -vooropgesteld dat dat überhaupt nog een goede titel is- en wat dat betekent voor de aanpak om niet alleen over die ambities te praten maar ze vooral succesvol te realiseren. Hoe werkt Croon Wolter Dros in dit kader anders samen: intern en met opdrachtgevers?
“Complexe vliegtuigen storten nauwelijks neer maar klimaatinstallaties crashen aan de lopende band”
Allereerst moet ik bij jou altijd denken aan de uitspraak die je ooit deed: “Complexe vliegtuigen storten nauwelijks neer maar klimaatinstallaties crashen aan de lopende band”
Dat heb ik inderdaad gezegd. Ik heb nu eenmaal een in dit geval letterlijke beroepsdeformatie dat ik Lucht en Ruimtevaarttechniek in Delft heb gestudeerd. Als je eenmaal snapt hoe reuze complex een vliegtuig is en zeker in combinatie met vliegen op grote hoogte met bijna 1.000 km/uur snelheid in vergelijking met gebouwinstallaties, is het merkwaardig dat juist die installaties veel meer ‘gedonder geven’ dan vliegtuigen.
Hoe komt dat dan?
Binnen onze industrie passen wij veel te weinig system engineering toe. We denken simpelweg te vaak onvoldoende na aan de voorkant. Dan hebben we nog opdrachtgevers die van alles wensen tegen de laagst mogelijke prijs en aannemers die niet altijd voldoende verstand van zaken hebben, architecten die soms te veel dromen en daarmee programmeren we feitelijk die crashes. Je kunt immers niet van de techniekpartner verwachten dat die aan de achterkant alle wensen binnen talloze beperkingen tot een feilloos werkend systeem zo maar in elkaar kan knutselen. Het ontbreekt natuurlijk niet aan goede wil en iedereen wil graag een zo goed mogelijke oplossing bouwen maar we moeten dringend anders gaan samenwerken.
Hoe bedoel je: ‘anders samenwerken’ en waar of hoe dan?
Ik ben nu eenmaal techneut, dus laat ik eerst dan ook bij die techniek kant beginnen. Wij moeten het ontwerpproces veel meer gaan industrialiseren. Dus niet meer ‘Engineer to order’ in de zin van: welke vraag ligt er en welke unieke oplossing ga ik voor die specifieke vraag bedenken. Als een autofabrikant op die manier auto’s zou maken, zou elke auto talloze kinderziektes hebben en bovendien zou de productie veel te complex, te langdurig en daarmee te duur worden. Binnen onze organisatie hebben we daarom nu heel hard gekozen voor ‘Modules to order’.
Leg uit wat je precies bedoeld met ‘Modules to order’
We gaan niet meer maatoplossingen bedenken maar kijken naar de vraag en proberen die vervolgens te realiseren met onze bestaande modules. De kans is dan weliswaar groot dat je bijvoorbeeld net wat te veel capaciteit levert of net niet aan een unieke wens kunt voldoen, maar het voordeel is dat je enorm veel (aanleg)kosten en doorlooptijd gaat besparen. Vooral op die uren vlieg je anders altijd weer uit de bocht. Daarbij ga je bovendien veel betrouwbaardere systemen leveren met substantieel profijt in de gebruiksfase. Als ik dus kijk naar wat dit betekent voor de interne samenwerking binnen onze organisatie, betekent dat dus dat we met elkaar veel meer discipline betrachten. Kunnen we de vraag realiseren met onze modules dan heel erg graag en anders verkopen we echt ‘neen’. Dat is niet alleen in ons belang maar ook in het belang van de opdrachtgever.
Over die opdrachtgevers gesproken: hoe zitten die hier in? Anders gezegd: wat betekent dit voor jullie samenwerking met anderen?
Weet dat we natuurlijk verschillende soorten van partijen hebben waar we mee samenwerken en daarin ook weer andere rollen hebben. Onze positie met een bouwer als onderaannemer verschilt van die van onze rol als hoofdaannemer bij bijvoorbeeld een ziekenhuis. Hoe dan ook, we zijn ook ten aanzien van die opdrachtgevers vormvast met betrekking tot ons ‘Modules to order’ concept en daar wijken we niet meer van af. Ook als partijen bij ons aankomen met 3D BIM en andere mooie informatietechnologie rondom project en proces, zeggen we ‘Mooi allemaal’ maar daar liggen geen uniforme componentbibliotheken onder en aldus ga je toch weer aan Engineering to order doen.
Begrijpen de opdrachtgevers jullie houding doorgaans?
Wat vrij frequent mis blijft gaan is dat we te laat bij projecten worden betrokken. Dan word je toch weer geconfronteerd met een reeds vastgelegd ‘gat in de muur’ waar je project qua design en kosten doorheen moet passen en dat gaat dan niet. Daar ontstaat vaak onbegrip uit maar -zoals ik eerder heb gezegd-, we laten ons dan niet meer verleiden. Het betekent dat we dus op een andere manier en in een andere fase aan tafel komen
Hoe bedoel je: op een andere manier bij partners/opdrachtgevers aan tafel zitten?
Gelukkig beseffen partijen steeds meer dat technologie van essentieel belang is voor het reilen en zeilen van een organisatie. Daar waar vroeger een traditionele aannemer vaak in de lead was, zien we nu dat de opdrachtgever zich realiseert dat juist technologie alles bepalend is en het verschil minder wordt gemaakt rondom de traditionele bouwprestaties. Die laatsten zijn sowieso behoorlijk ‘gecommoditiseerd’. Bij thema’s als verduurzaming blijven de muren en dergelijke doorgaans staan. Dat houdt dan ook in dat het leeuwendeel van het project met installaties en techniek te maken heeft. Wij nemen daarom steeds vaker een hoofdaannemersrol in.
Hoofdrol: doet me denken aan prestatiecontracten waar anderen juist voor weglopen…?
Dat weglopen is logisch als je wél verantwoordelijk wordt gemaakt maar er niet over blijkt te gaan. Bij bijvoorbeeld ESCo’s (Energy Service Companies) moest je een prestatie garanderen die geleverd ging worden door techniek die niet door jou bedacht was. Dat ging natuurlijk niet werken maar met onze huidige aanpak kan dat nu juist weer wel, zeker als we het koppelen aan transparante meetsystemen.
Zijn transparante meetsystemen dan nog een probleem?
Als je niet voldoende kunt meten wat er binnen een gebouw gebeurt, ben je ook ridder te voet. Transparantie in prestaties is een absolute vereiste en die transparantie is helaas geen gemeengoed omdat je moet werken met legacy systemen waar je nauwelijks in kunt en waarover de kennis bij bijvoorbeeld een technische dienst bij een opdrachtgever onvoldoende voorhanden is. Op die manier zijn vele opdrachtgevers jarenlang voor de gek gehouden.
Hoe ziet de ideale wereld er volgens jou dan uit?
Uiteindelijk draait het allemaal om transparantie en wegnemen van complexiteit. Het is best ‘complex om complexe projecten simpel te maken’ maar uiteindelijk gaat het daar wel om. Daardoor ontstaat immers overzicht, kan niemand zich meer verschuilen en heb je dus samen transparantie gecreëerd waarmee je elkaar ook verantwoordelijkheid kunt aanspreken. Techniek hoeft dus helemaal niet te falen zolang de mensen die er over gaan op de juiste manier en in de juiste rollen vroeg samen aan tafel zitten. In zo’n setting kun je uitstekend performance contracten met elkaar afspreken zodat ieder zich op hoofdtaken kan concentreren. Wij schuiven daarin veel meer op naar technologie partner. De dagen van de buizentrekkende installateur die achteraan tegen de laagst mogelijke prijs vitale systemen aan elkaar mag plakken, zijn voorbij. Zou jij anders nog in dat vliegtuig stappen dat zo in de lucht wordt gehouden?
PPS Netwerk Samenwerking Management Instituut (SMI)
PPS Netwerk Nederland organiseert binnen haar Samenwerking Management Instituut (SMI) intervisie bijeenkomsten met opdrachtgevers en opdrachtnemers o.a. over bovengenoemde thematiek. We doen dit in kleine groepen o.l.v. wetenschappers (onder meer uit ons Nyenrode MBA P+P programma, met 400 deelnemers nu het grootste van Nederland). Op die manier verenigen we diverse werelden om met elkaar tot oplossingen en inzichten te komen:
- De wetenschappers om (on)gewenst gedrag en houding van partijen te duiden;
- De praktijkmensen om die inzichten aan hun ‘real life’ situaties te koppelen;
- Met elkaar goed werkend instrumentarium te ontwikkelen.
Lees hier meer over de programmering, de onderwerpen en expertgroepen.