Nederlandse steden worden steeds drukker en de vraag naar slimme mobiliteitsoplossingen neemt sterk toe. Mobility as a Service (MaaS) horen we steeds vaker en is een concept waarin gebruikers de beste vervoersoplossing kiezen en betalen om van A naar B te komen. Steeds meer gemeenten zien MaaS als middel om goede duurzame bereikbaarheid in steden en regio's te bevorderen, maar tot echt concrete projecten komt het nog niet. Waar ligt dat aan? En wat is er nodig om MaaS projecten succesvol uit te rollen? PPS Netwerk Nederland vroeg het aan Marco Duijnisveld (advies- en ingenieursbureau Movares) en Arjen van Weert (Hogeschool Arnhem Nijmegen).
MaaS is een veelgehoorde term. Toch zijn er in Nederland nog geen concrete MaaS-projecten. Hoe komt dat?
Marco legt uit: “De techniek om geïntegreerd te kunnen reserveren, reizen en betalen is pas recentelijk beschikbaar gekomen. In Nederland wordt nog steeds vanuit traditionele OV-concessies gedacht, die niet op dit soort vervoer ingericht zijn. Daarbij is er nog een aantal knelpunten, zoals de integratie van de OV-chipkaart inclusief bijbehorende voordeelabonnementen, dat ervoor zorgt dat er nog geen succesvolle MaaS projecten (in de volle breedte) zijn. Het blijft beperkt tot een aantal kleinere maar goed bedoelde initiatieven zoals Brengflex en Sl!m Heijendaal . Veel vervoersbedrijven beschermen hun OV-markten en hun klant- en reizigersdata nog en hebben met name belang in het aanbieden van hun eigen vervoer.”
“Het is voor marktpartijen zoeken naar rendabele businessmodellen die rekening houden met de belangen en wensen van betrokken stakeholders en belanghebbenden. De uitrol van MaaS vraagt dus om een gedegen samenwerking tussen markt, overheid en reizigers/burgers (en dus onderling vertrouwen). Omdat ook nog onbekend is wat de precieze effecten van MaaS zijn, komt het nog niet tot concrete projecten. Inmiddels zijn we er wel achter dat MaaS de mobiliteit van de toekomst is en we er dus wat mee moeten,” aldus Arjen.
MaaS is een veelgehoorde term. Toch zijn er in Nederland nog geen concrete MaaS-projecten. Hoe komt dat?
Marco legt uit: “De techniek om geïntegreerd te kunnen reserveren, reizen en betalen is pas recentelijk beschikbaar gekomen. In Nederland wordt nog steeds vanuit traditionele OV-concessies gedacht, die niet op dit soort vervoer ingericht zijn. Daarbij is er nog een aantal knelpunten, zoals de integratie van de OV-chipkaart inclusief bijbehorende voordeelabonnementen, dat ervoor zorgt dat er nog geen succesvolle MaaS projecten (in de volle breedte) zijn. Het blijft beperkt tot een aantal kleinere maar goed bedoelde initiatieven zoals Brengflex en Sl!m Heijendaal . Veel vervoersbedrijven beschermen hun OV-markten en hun klant- en reizigersdata nog en hebben met name belang in het aanbieden van hun eigen vervoer.”
“Het is voor marktpartijen zoeken naar rendabele businessmodellen die rekening houden met de belangen en wensen van betrokken stakeholders en belanghebbenden. De uitrol van MaaS vraagt dus om een gedegen samenwerking tussen markt, overheid en reizigers/burgers (en dus onderling vertrouwen). Omdat ook nog onbekend is wat de precieze effecten van MaaS zijn, komt het nog niet tot concrete projecten. Inmiddels zijn we er wel achter dat MaaS de mobiliteit van de toekomst is en we er dus wat mee moeten,” aldus Arjen.
“Het is zoeken naar rendabele business-modellen die rekening houden met de belangen en wensen van betrokken stakeholders”
Wat is er concreet nodig om van MaaS een succes te maken? Arjen: “Gemeenten en provincies zullen in eerste instantie een faciliterende rol moeten gaan innemen waarin de mobiliteitsvraag oftewel de gebruiker centraal staat. Belangrijk is dat gemeenten en provincies een level-playing-field creëren waarin marktpartijen zo vroeg mogelijk in beweging komen met slimme oplossingen voor mobiliteitsvraagstukken.” Marco vult aan: “Een van de succesfactoren is het organiseren van het juiste projectteam om goed uit de startblokken te komen. Essentieel hierin zijn de juiste competenties, vaardigheden en ervaring om koers te houden ook op de momenten dat er veranderende omstandigheden optreden. Vertrouwen is hier een zeer belangrijke waarde.” Arjen vult aan: “Verder is het belangrijk om vooral aan de slag te gaan, te experimenteren en te leren van de pilots die nu al lopen.”“Een van de succesfactoren van MaaS is het organiseren van het juiste projectteam om goed uit de startblokken te komen”
Van welke voorbeelden kunnen we leren? Marco: “’Breng flex’ is een mooi voorbeeld van een vervoerservice waar het plannen, boeken en betalen met real-timeinformatie geïntegreerd is. Een leerpunt is dat de financiering vanuit inzeturen van voertuigen niet werkt, maar dat naar een financiële prikkel op basis van de daadwerkelijk vervoerde reizigers en de tevredenheid van reizigers moet worden gekeken.”. Arjen: “Een ander voorbeeld is ‘SL!M Heijendaal’. Dat is een dienst die de reiziger ondersteunt in het vinden van de makkelijkste en goedkoopste vervoermiddelen. Je kunt hierin uit meerdere vervoermiddelen kiezen. Leerpunten zijn dat het plannen, boeken en betalen los van elkaar functioneren en dat dit dus niet optimaal werkt. Daarbij is het platform niet onafhankelijk (de MaaS/ICT dienstverlener heeft ook eigen vervoersmiddelen) en mist het de vertegenwoordiging van reizigers. Ondanks dat we nog veel moeten ontdekken en nog veel van elkaar kunnen leren maar ook uit andere sectoren zijn we op de goede weg en hebben we er vertrouwen in dat MaaS een succes wordt.”"We hebben er alle vertrouwen in dat MaaS een succes wordt"
MasterClass Mobility as a Service (MaaS): Het startklaar maken van uw projectteam voor de juiste uitrol van MaaS – 4 april 2019 (Lokaal Victoria, Zeist) PPS Netwerk Nederland organiseert op 4 april 2019 i.s.m. TU Delft, HAN, Movares en ResetMangement de ééndaagse opleiding Mobility as a Service (MaaS).In één dag maken wij een inhoudelijke analyse waarin wij de laatste theorie en kennis rondom MaaS koppelen aan uw eigen project(en) en organisatie. Hiermee krijgt u inzichtelijk hoe u zich het beste kan voorbereiden, met welk team, hoe u intern en met externe partijen het beste samenwerkt, wat de te nemen stappen zijn en waar voor u mogelijke aandachtsgebieden en verbeterpunten liggen. De opleiding is bedoeld voor o.a. beleidsadviseurs en projectmanagers/leiders van gemeenten en provincies die zich bezighouden met mobiliteitsvraagstukken en stedelijke bereikbaarheid. Er zijn nog enkele plaatsen beschikbaar. Klik hier voor het programma en aanmelding. Klik hier voor het interview met Niels van Oort (TU Delft)