In veel steden blijft de woningbouwproductie structureel achter bij de vraag. Het aanjagen van de woningbouwproductie vormt de komende jaren dan ook een van de grootste uitdagingen voor Nederlandse steden. Dit vraagt enerzijds van gemeenten om een goed inzicht in de woningvraag en anderzijds gerichte sturing op de bouw van voldoende bijpassend aanbod. De steden die hierin succesvol zijn kunnen de aantrekkelijke en sterke woonsteden van de komende decennia worden. We vroegen aan Pim van den Berg (Gedeputeerde Ruimtelijke Ontwikkeling, Economie en Toerisme van de Provincie Utrecht) waar volgens hem de grootste kansen in de stad zelf liggen en hoe…
In veel steden blijft de woningbouwproductie structureel achter bij de vraag. Het aanjagen van de woningbouwproductie vormt de komende jaren dan ook een van de grootste uitdagingen voor Nederlandse steden. Dit vraagt enerzijds van gemeenten om een goed inzicht in de woningvraag en anderzijds gerichte sturing op de bouw van voldoende bijpassend aanbod. De steden die hierin succesvol zijn kunnen de aantrekkelijke en sterke woonsteden van de komende decennia worden.
We vroegen aan Pim van den Berg (Gedeputeerde Ruimtelijke Ontwikkeling, Economie en Toerisme van de Provincie Utrecht) waar volgens hem de grootste kansen in de stad zelf liggen en hoe gemeenten samen met de markt deze kansen kunnen omzetten in concrete opgaven.
Steeds meer mensen trekken naar de stad. In steden zoals Utrecht is er op dit moment meer vraag dan aanbod. Hoe moeten overheden hier volgens u op inspelen?
Pim van den Berg: “Voor de provincie Utrecht geldt dat er voor de komende jaren nog voldoende plancapaciteit is op binnenstedelijke locaties. Het kan hier gaan om transformatie, maar ook om het benutten van andere binnenstedelijke locaties. Het is vooral van belang om die beschikbare binnenstedelijke plancapaciteit sneller en beter te benutten. Daar liggen wat de provincie betreft de grootste kansen. De provincie kan hierin een bijdrage leveren door met gemeenten, ontwikkelaars, beleggers en corporaties de knelpunten in beeld te brengen en samen oplossingen te creëren voor versnelling”.
Een van de conclusies uit een recent onderzoek van PPS Netwerk NL naar het versnellen van woninginvesteringen was: meer samenwerken en communiceren tussen gemeenten, beleggers/investeerders en corporaties. Wat is uw ervaring hiermee?
Pim van den Berg: “Wij onderschrijven het belang dat gemeenten, corporaties en beleggers elkaar beter moeten leren kennen en meer moeten gaan samenwerken. Met het opstellen van de ‘Actie Agenda Woningmarkt’ hebben wij daar al invulling aan gegeven en we gaan dat de komende jaren versterken. Een mogelijk samenwerkingsmodel kan zijn dat op gebiedsniveau bijvoorbeeld een investeringsfonds wordt opgezet waar alle partijen aan bijdragen. Dit is onlangs ook voorgesteld door de Commissie Van Gijzel en wij doen daar al op dit moment ervaring mee op met de gemeente Nieuwegein bij de aanpak van de ontwikkeling van het gebied Rijnhuizen”.
Verschillende gemeenten geven aan dat de woningbouwproductie niet zozeer een bouwopgave is maar vooral een organisatieopgave waarin integrale samenwerking een belangrijke factor speelt. Bent u het hier mee eens?
Pim van den Berg: “Samenwerking tussen publieke en private partijen is essentieel en we onderschrijven dat ook binnen de afzonderlijke partijen meer integraal kan en moet worden samengewerkt om complexe maatschappelijke opgaven zoals de woningbouwopgave succesvol te realiseren. We willen de komende jaren als provincie, op basis van afspraken in de ‘Actie Agenda Woningmarkt’, een forse bijdrage leveren aan het realiseren van de woningbouwopgave, bijvoorbeeld door de inzet van een versnellingsteam. Ook leert de ervaring vanuit kantoortransformaties dat het werken met een vast aanspreekpunt binnen een gemeente (voor kantoren is dat de ‘kantorenloods’) kan helpen om processen te versnellen. Technisch geschoold personeel zie ik nu en op de korte termijn als een knelpunt”.
Minister van Wonen, Kasja Ollongren, gaf onlangs aan dat er ook meer ‘in het groen’ aan de rand van de stad moet worden gebouwd om de druk op de woningmarkt te verminderen. Hoe kijkt u hier tegen aan?
Pim van den Berg: “Minister Ollongren legt de prioriteit bij woningbouw in binnenstedelijke locaties maar wil wel dat grenzen worden opgezocht. Als we gaan bouwen voor de behoefte, dan kunnen we de hele provincie wel volbouwen wat uiteindelijk ten koste gaat van de Utrechtse Heuvelrug en het Groene Hart. Als we de buitengebieden willen blijven gebruiken voor recreatie, dan kies je voor ruimtelijke capaciteit. Dat betekent dat we de kansen die in de binnenstad liggen samen nog wel beter moeten gaan benutten”.
Met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen wat moeten we doen om nieuwe gemeentebesturen te helpen met het vinden van oplossingen om de woningbouwproductie in steden te versnellen?
Pim van den Berg: “We moeten haast maken met het omzetten van zachte (potentiële) plancapaciteit naar harde plancapaciteit, inclusief het vaststellen van bestemmingsplannen met toegelaten aantal woningen. Deze taak ligt niet alleen bij de overheid maar ook bij de markt.
Het is van groot belang dat niet alleen nadruk wordt gelegd bij de kwantitatieve productie en versnelling maar ook bij de kwalitatieve versterking van de woningmarkt. Andere maatschappelijke opgaven in de stad zoals energietransitie/ mobiliteitsvraagstuk en transformatie van vastgoedobjecten moeten we daarin meenemen en niet als losse projecten zien. Niet alleen publiek private samenwerking maar ook een betere regionale samenwerking tussen provincies en gemeenten is hierin belangrijk.
Dit vraagt van gemeenten om het maken van tijdsbestendige afspraken met externe partners zoals corporaties, maar ook beleggers komen daarbij al meer in beeld. Zoals hiervoor al is aangegeven, is het moment nu daar dat gemeenten i.s.m. ontwikkelaars/beleggers de plancapaciteit snel gaan concretiseren”.
Opleiding ‘woninginvesteringen versnellen in Nederlandse steden’ - 12 en 13 april 2018
Op basis van het onderzoek ‘woninginvesteringen versnellen in Nederlandse steden’ heeft PPS Netwerk Nederland op verzoek van gemeenten en provincies een 24-uurs opleiding gemaakt ‘in 10 stappen sneller woningbouw realiseren’ op 2 en 3 oktober, Landgoed de Horst, Driebergen. Hiervoor zijn nog enkele plaatsen beschikbaar. Aangemelde partijen zijn o.a. Provincie Noord-Holland, Gemeente Tilburg, Gemeente Den Haag, Gemeente Zoetermeer, Gemeente Sliedrecht, Gemeente Drimmelen….
Klik hier voor het programma en aanmelding.
PPS Netwerk Nederland, 8 augustus 2018