Van kortetermijndenken naar langetermijnvisie in duurzaamheid: een gesprek met André Nijhof, hoogleraar Duurzaam Ondernemen en Stewardship aan Nyenrode Business Universiteit.
Het duurzaamheidsvraagstuk is actueler dan ooit. De energietransitie, o.a. ingegeven door de klimaatdoelstellingen van Parijs, zorgt voor een nieuwe realiteit waar overheden, bedrijfsleven en de samenleving volop mee te maken hebben. De gehele duurzaamheidssector is aan verandering onderhevig: nieuwe partijen en technologieën doen hun intrede en er gelden andere, nieuwe spelregels voor succes. De verduurzamingsambities maken dat we steeds meer van een productfocus naar een relatiefocus moeten gaan en in scenario’s moeten denken bij het ontwerpen van oplossingen voor lenigheid. Het gaat om samenwerken binnen maar vooral ook buiten de eigen organisatie, waarbij verschillende belangen en veranderende dynamiek aan de orde van de dag zijn. Hoe opereren partijen in die context langjarig succesvol samen?
Over deze vraag (en meer) praten wij met André Nijhof in een nieuwe aflevering van Instituut voor Samenwerking – De Podcast. André is hoogleraar Duurzaam Ondernemen en Stewardship aan Nyenrode Business Universiteit, waar hij al 17 jaar fulltime werkzaam is. Hij verdeelt zijn tijd tussen onderzoek en onderwijs, met een sterke focus op duurzaamheid en Stewardship in verschillende sectoren. Hij doet uitgebreid onderzoek naar hoe deze thema’s kunnen worden geïntegreerd.
Energietransitie van ambitie naar succesvolle realisatie
André startte het gesprek met de vraag waarom duurzaamheidsprojecten bij de ene partij succesvol 
zijn en bij de andere niet (of in mindere mate). Volgens hem ligt de oorzaak deels bij ‘Stewardship’ als mindset voor de aanpak van dit soort projecten. Namelijk, er zijn drie mindsets die de benadering binnen projecten beïnvloeden, principes die veelal onvoldoende aandacht krijgen van projectleiders.
De eerste mindset is instrumenteel, waarbij de focus ligt op ‘What’s in it for me?‘. Dit kan bijvoorbeeld een goede business case, reputatieverbetering of naleving van wet- en regelgeving zijn. Het gevaar hierbij is dat men zich beperkt tot het minimale en slechts doet wat contractueel is vastgelegd. Daarnaast heb je altruïsme als mindset, waarbij men zich richt op het gemeenschappelijk belang, zij het vrijblijvend. Een voorbeeld hiervan is Bill Gates, die royaal investeert in goede doelen. Het heeft impact maar op een kleine schaal en zal niet de “wereld” veranderen. De tegenhanger van de instrumentele mindset is de ‘Stewardship’-mindset, waarbij men stuurt op eigenbelang in combinatie met het gemeenschappelijk belang. Eigenbelang kan zelfs niet direct zichtbaar zijn, maar gedurende het proces wordt dit duidelijk. Hierdoor ontstaat meer eigenaarschap en initiatief, vooral in de derde fase van de transitie, waar normalisatie van het nieuwe gedrag centraal staat. Zo haalde hij het “Croeselaan” project in Utrecht aan als een mooi voorbeeldproject waarin de ‘Stewardship’-mindset is toegepast.
Focus op gemeenschappelijk belang, eigenaarschap en innovatie
Op de vraag “waarom is stewardship belangrijk?” zegt hij: een ‘Stewardship’-mindset biedt duurzame voordelen door een focus op gemeenschappelijk belang, eigenaarschap en innovatie. Het stimuleert een focus op lange termijnbeslissingen, verhoogt betrokkenheid van stakeholders en bevordert flexibiliteit, wat resulteert in een positieve reputatie, vertrouwen van stakeholders en maatschappelijke impact. Deze benadering combineert effectief eigenbelang met verantwoordelijkheid, waardoor organisaties wendbaarder en ethisch sterker worden.
Daarnaast benadrukt Andre het belang van een duidelijke “purpose” en duurzaamheid binnen organisaties, met een specifieke focus op circulaire economie. Het implementeren van zo’n economie vereist herstructurering van de keten en nieuwe afspraken met leveranciers. Daarvoor is noodzakelijk niet louter op te sturen op financiële data, maar ook op duurzaamheidsdata om de daadwerkelijke impact te meten.
André geeft inzicht in hoe organisaties duurzaamheidsdoelen effectief kunnen nastreven: van top-down en bottom-up benaderingen tot het oprecht nemen van verantwoordelijkheid voor de huidige en toekomstige problemen in de maatschappij.
Luister naar de volledige Aflevering
Luister naar de volledige podcastaflevering via je je favoriete podcaststreamingsdienst o.a. Spotify, Apple Podcast, Podimo, Youtube of via onze website – zie de link hieronder (evt. via externe link).
Link naar podcastafleveringen >>
Boek Gratis Een Expert Opinion Sessie en bespreek u projectvragen
Instituut voor Samenwerking speelt een actieve rol in het ondersteunen en faciliteren van projectpartners uit verschillende sectoren rondom de bovengenoemde vraagstukken. Met Expert Opinions bieden we projectexperts een vraagbaak waar ze 1-op-1 in gesprek kunnen gaan met andere projectexperts uit onze community. Dit stelt hen in staat snel antwoorden en inzichten te krijgen op allerhande vragen over samenwerking. Onze community bestaat uit een diverse groep professionals met uitgebreide ervaring en expertise op terreinen als: marktconsultatie en participatie, teamsamenstelling, de goede projectstart, contracteren (op partnerschap), conflicthantering, projectmonitoring incl. bijsturing/evaluatie.
Door gebruik te maken van Expert Opinion kunnen projectexperts hun voordeel halen uit deze rijke bron van kennis en inzichten, waardoor ze hun projecten effectiever kunnen ontwerpen, realiseren en exploiteren.
Wil je gebruikmaken van onze vraagbaak Expert Opinion en direct in contact komen met experts uit onze community? Neem voor meer informatie contact op via secretariaat@samenwerk.ing of klik op deze link voor informatieaanvraag >>