2018 wordt een beslissend jaar voor de aanleg van een lightrail-netwerk in de Randstad. Nederland heeft te maken met een versnellende verstedelijking, de Randstad krijgt er de komende jaren 700.000 inwoners bij. Maar de wegen staan vol en het openbaar vervoer kan de groei niet aan. Volgens de wethouders van Randstad Gemeenten is de Lightrail noodzakelijk anders zal de Randstad binnen 10 jaar vastlopen. Omdat het Rijk en de gemeenten zelf niet voldoende geld kunnen bijdragen, deden acht verkeerswethouders van steden in de Randstad, vier directeuren van de stadsvervoerders in Rotterdam, Den Haag, Amsterdam en Utrecht en de topman van NS deze week een oproep (in een opiniestuk in de NRC) aan private investeerders om gezamenlijk de aanleg te realiseren.
Meerdere pensioenfondsen zoals ABP en het pensioenfonds voor de Bouw hebben inmiddels positief gereageerd op de oproep en zijn geïnteresseerd in deelname aan financiering van lightrailprojecten in de Randstad. Voorwaarde is wel dat er dan een goed gecoördineerd verhaal op tafel ligt. Vervolgens wordt gekeken of daar een businesscase van te maken is.
Publiek Private Samenwerking
We kunnen inmiddels concluderen dat Publiek Private Samenwerking (PPS) in de bouw en infra sector niet meer weg te denken zijn. Of het nou gaat om verduurzaming van maatschappelijk vastgoed of complexe mobiliteitsvraagstukken, deze opgaven zijn niet langer te realiseren zonder intensieve samenwerking tussen markt en overheid. De budgetten van decentrale en semi-publieke partijen zijn kleiner geworden en dat terwijl de maatschappelijke opgaven alsmaar groter worden. PPS-constructies waarbij de focus ligt op levensduurbenadering, prestatiecontracten, risicoverdeling en externe financiering (van o.a. pensioenfondsen) bieden daarom juist nu kansen om complexe projecten zoals nieuwe tram- en metrolijnen alsnog te realiseren.
NLII (Nederlandse Investeringsinstelling)
PPS Netwerk Nederland heeft in het verleden intensief gekeken met pensioenfondsen en banken naar een PPS financieringsprogramma om daarmee potentiële (decentrale) PPS projecten die aan de juiste criteria voldoen, te bundelen, te financieren en in de markt te zetten om bovengenoemde voordelen daadwerkelijk te realiseren. Uiteindelijk is in 2014 de NLII (Nederlandse Investeringsinstelling) opgericht. Volgens Loek Sibbing, bestuursvoorzitter van de NLII kunnen lightrailprojecten een interessante portefeuille zijn voor de bij NLII aangesloten pensioenfondsen. E.e.a. is wel afhankelijk van het rendement en de organisatie rond die projecten. Zo is de Nederlandse infrastructuur, in tegenstelling tot landen elders in Europa, staatseigendom. En dat is een belemmering voor, bijvoorbeeld, het vereiste rendement op die projecten. Daarom beleggen ook Nederlandse pensioenfondsen veel meer in het buitenland dan hier.
‘Community of Practice’: van visies en ambities regionale opdrachtgevers naar concrete uitrol van infra en mobiliteitsopgaven
In haar missie opdrachtgevers te helpen bij hun (bouw)opgaven inclusief het verlenen van onafhankelijke ‘opstarthulp’ daarbij, hebben PPS Netwerk Nederland en ESCoNetwerk inmiddels verschillende ‘Communities of Practice‘ (CoP) opgezet, o.a. op het gebied van verduurzaming vastgoed, beheer/onderhoud openbare ruimte, herontwikkeling leegstaande gebouwen/gebieden, faciliteren/stimuleren Smart City, managen integrale contracten waterschappen en de aanleg, financiering en onderhoud van regionale infra projecten. In samenwerking met inmiddels 100 regionale opdrachtgevers wordt hier momenteel gestalte aan gegeven.
Het doel hiervan is enerzijds om tussen opdrachtgevers vroegtijdig informatie uit te wisselen, templates (van voorbereiding t/m realisatie) te delen, snel PPS kansen inzichtelijk te maken, etc. Anderzijds het maken van concrete handleidingen om opstartproblemen te tackelen, transactiekosten te verlagen en onnodige fouten te minimaliseren/te voorkomen om daarbij de eventuele PPS voordelen te benutten.
De opzet is ‘for opdrachtgevers only’ om met elkaar een vertrouwde omgeving te creëren, waarin onderling belangenvrij aan ‘het beste plan en de beste uitrol’ kan worden gewerkt. Bent u werkzaam bij een gemeente of provincie en wilt u zich aansluiten bij onze CoP of heeft u behoefte aan een CoP op een ander gebied? Neem dan contact met ons op via info@ppsnetwerk.nl en stel ons uw vragen.
PPS Netwerk Nederland 17 januari 2018